Apel Rady Miejskiej Wałbrzycha z 25 kwietnia 2019 roku w sprawie podjęcia działań zmierzających do wyeliminowania ze stosowania na terenie Miasta Wałbrzycha jednorazowych opakowań oraz naczyń i sztućców wykonanych z plastiku, spotkał się z pozytywnym przyjęciem przez społeczność lokalną Miasta Wałbrzycha, czego wyrazem jest widoczne zmniejszenie ilości używanych niektórych produktów jednorazowego użytku wykonanych z tworzyw sztucznych.
Teraz w nieruchomościach stanowiących własność Gminy Wałbrzych, obiektach użyteczności publicznej lub innych ogólnie dostępnych znajdujących się na nieruchomościach stanowiących własność Gminy Wałbrzych, m.in. (szkoły, przedszkola, żłobki, instytucje kultury, Aqua Zdrój, Zamek Książ), oznaczone zostaną znakiem „STREFA WOLNA OD JEDNORAZOWEGO PLASTIKU”.
- Świadomość społeczeństwa rośnie. Prowadzimy wiele akcji, jak sprzątanie Wałbrzycha, nasadzanie drzew, od maja 2019 roku STOP Plastik i to przynosi pozytywne rezultaty, ale to wciąż zbyt mało - mówi prezydent Roman Szełemej. - W niektórych dziedzinach przemysłu plastik jest niezbędny, ale jest wiele gałęzi przemysłu i życia codziennego, że z tego plastiku w dużej mierze możemy zrezygnować. W Danii przeciętny mieszkaniec zużywa rocznie 4 torebki plastikowe, a w Polsce 466 takich samych torebek. Różnica jest więc kolosalna.
W miejscach oznaczonych znakiem „STREFA WOLNA OD JEDNORAZOWEGO PLASTIKU”, wprowadzony ma zostać zakaz:
1) posiadania, używania, udostępniania oraz sprzedaży następujących produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych i :
a) pojemników na żywność, z pokrywką lub bez,
b) pojemników na napoje, z pokrywką, z wieczkiem lub bez,
c) sztućców, w tym: widelców, noży, łyżeczek, pałeczek,
d) talerzy,
e) słomek, z wyjątkiem słomek objętych zakresem stosowania dyrektywy 90/385/EWG lub dyrektywy 93/42/EWG,
f) mieszadełek do napojów,
g) patyczków mocowanych do balonów lub służących jako podparcie do balonów przeznaczonych do użytku nieprofesjonalnego,
h) toreb na zakupy z tworzywa sztucznego,
i) palenisk jednorazowych.
Ten zapis uchwały przyjęty przez radnych przy 20 głosach "za" i 3 "wstrzymujących się", wejdzie w życie 21 marca bieżącego roku.
- Samorząd lokalny jest odpowiedzialny za zdrowie swoich mieszkańców i stąd trzeba podjąć bardziej radykalne kroki w tym kierunku - tłumaczy prezydent. - Ta uchwała to nasza reakcja na pogarszającą się sytuację. Chcemy ograniczyć do minimum plastik w miejscach publicznych podlegających gminie.
Jako przykład takiego działania, prezydent powołuje się na decyzję o wycofaniu z użycia plastikowych naczyń jednorazowych z instytucji kultury, czy kultury fizycznej i sportu podległych gminie. Tylko w 2019 roku dzięki takiej decyzji udało się zmniejszyć sprzedaż napojów w plastikowych butelkach o 130 tysięcy sztuk.
- Odpowiedzialni za wprowadzenie w życie tej uchwały będą dyrektorzy placówek oświatowych, prezesi spółek miejskich i jednostek podległych miastu. To oni będą czuwać, żeby na ich terenie nie można było korzystać z plastikowych jednorazowych produktów - mówi prezydent.
Od 1 września tego roku w życie wejdzie tymczasem zapis dotyczący wprowadzenia na terenie Miasta Wałbrzycha zakazu sprzedaży oraz udostępniania klientom toreb na zakupy z tworzywa sztucznego.
- To sklepy wielkopowierzchniowe i inne powinny dostosować się do sytuacji, bo tu chodzi o ludzkie zdrowie i życie wałbrzyszan. Będziemy pouczać, edukować, a dopiero później stosować kary w postaci grzywny - tłumaczy prezydent.
Radni mają wątpliwości, czy karanie przyniesie wymierne efekty.
- Jestem oczywiście za tym projektem, ale wiem, że czeka nas żmudna praca i trzeba przede wszystkim edukować, a dopiero później karać - mówi randy Piotr Kwiatkowski.
Radny Jerzy Langer obawia się o to, jak w praktyce nowe przepisy będą przestrzegane.
- Zakaz sprzedaży torebek jednorazowych i nakaz udostępnienia klientom toreb papierowych będzie trudny do realizacji - uważa Langer. - Zwłaszcza w sklepach wielkopowierzchniowych czy na targowiskach. Trudno mi sobie wyobrazić, że każdy klient będzie pakować swoje produkty do odrębnych toreb papierowych, a nie jednorazowych worków.
Na pytanie, czy Gmina Wałbrzych jako inicjator takiej uchwały, nie obawia się, że uchwała ta zostanie uchylona przez nadzór Wojewody Dolnośląskiego, prezydent Szełemej mówi z przekonaniem.
- Trudno mi wyobrazić sobie taką sytuację. Mamy masę argumentów przemawiających za tą uchwałą, która jest prospołeczna i prośrodowiskowa. Pracował nad nią zespół prawników i myślę, że uchwała nie budzi zastrzeżeń prawnych.
Takiego samego zdania jest radca prawny Anna Słowik-Jurkin: - Ta uchwała to precedens, ale taka regulacja jest niezbędna. Od strony formalno-prawnej jesteśmy przygotowani i mamy podstawy sądzić, że wszystko jest zgodnie z przepisami i taką regulację możemy wprowadzić w życie.
Jak wynika z ustaleń MZUK sp. z o.o., zadaniem której to spółki na terenie Gminy Wałbrzych jest prowadzenie instalacji przetwarzania odpadów, na każde przyjęte 1000 ton odpadów przypada 310 ton plastiku. Istotnym problemem, który powstał w związku z powstawaniem tak ogromnych ilości odpadów z plastiku jest brak możliwości zagospodarowania tego odpadu. Okazuje się bowiem, że podmioty, które do tej pory odbierały odpady plastikowe, odmawiają ich przyjęcia. Dotyczy to przede wszystkim frakcji odpadów powstałych z ogólnie określonych toreb plastikowych, folii i innych opakowań tego typu.
Jak ustalono, w Wałbrzychu w przeciągu pięciu lat ilość wytworzonych i odebranych odpadów segregowanych wzrosła o 225%.
