Wałbrzych, 6 kwietnia 2017
List otwarty
Protest w sprawie sytuacji finansowej
Teatru Dramatycznego im. Jerzego Szaniawskiego
w Wałbrzychu w 2017 roku
Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego, działający od lat w cieniu wielkich – a z perspektywy Wałbrzycha również znakomicie finansowanych – scen z największych polskich miast, konsekwentnie realizuje misję autorsko definiowanego dialogu społecznego i wytrwale kroczy ścieżką artystycznej powagi i odwagi.
Upór i zaangażowanie kolejnych dyrekcji i zespołu, entuzjazm następujących pokoleń młodych twórców – przynosi nadal efekty. Teatr Dramatyczny bez kompleksu rywalizuje z największymi na ogólnopolskich festiwalach, bezkompromisowo poszukuje nowych języków dla sztuki i pedagogiki, umożliwia laboratoryjną pracę kolejnym debiutantom.
Swoje zobowiązania finansowe Teatr rozlicza wzorowo, od kilkunastu lat terminowo zamykając i sprawozdając budżet, nie obciążony żadnymi długami. Zespół artystyczny i merytoryczny Teatru, zespół techniczny, pracownicy administracyjni, aktorzy, dyrekcja – WSZYSCY pragniemy zwrócić uwagę na realne zagrożenie, które kładzie się cieniem na przyszłości „Szaniawskiego”.
Zagrożenie, z którym zmagamy się wytrwale, ale z poczuciem narastającej niewiary.
Teatr Dramatyczny w Wałbrzychu powoli i niespektakularnie wykrwawia się.
Dotacja Organizatora dla Teatru z trudem pokrywa koszty stałe. Kwoty przeznaczone na produkcję artystyczną i edukacyjną są nieprawdopodobnie niskie. Przepisy o podatku VAT w kontekście wydarzeń udostępnianych widzom nieodpłatnie – praktycznie paraliżują tę kluczową dla teatru publicznego przestrzeń.
Szczególne zdumienie budzi tegoroczny tryb przyznawania grantów ministerialnych w ramach Programów Ministra, sposób i terminy przeprowadzenia konkursów. Teatr Dramatyczny w Wałbrzychu złożył 7 projektów wniosków w różnych priorytetach (oraz jeden wniosek do Instytutu Muzyki i Tańca – rozpatrzony terminowo i pozytywnie). Do tej pory (początek kwietnia) Pan Minister wiążąco nie wypowiedział się w żadnym z teatralnych i edukacyjnych priorytetów. Biorąc pod uwagę, że niektóre z planowanych działań to długofalowe, całoroczne projekty – sam termin ogłaszania ostatecznych, uwzględniających odwołania, wyników konkursów, po około 120 dniach z 365-dniowego roku, pozostawia nas w osłupieniu. Stopień dezorganizacji w planie roku i sezonu, powodowany przez te spektakularne opóźnienia, zagraża każdemu długookresowemu pomysłowi, rozbija konsekwencję programową i niweczy sieć społecznego zaufania – na jaką wytrwale pracuje Teatr.
Teatr Dramatyczny, sądząc z pierwszych wyników postępowań, jeszcze przed rozpatrzeniem odwołań, nie może liczyć na znaczące wsparcie Ministerstwa – a może w ogóle na żadne. Skutkuje to paraliżem działań edukacyjnych, społecznych, równościowych i popularyzatorskich, z których wałbrzyski Teatr słynie. Sprawdzone w kolejnych sezonach programy, Festiwal Fanaberie, instrumenty dedykowane współpracy ze szkołami, wydawnictwami, tłumnie odwiedzane cykle czytań – zostają zagrożone.
W pierwszym rzędzie szukamy oczywiście powodów wśród siebie. Jednak nie sposób nie zwrócić uwagi na kilka okoliczności:
Projekty naszych działań społecznych, artystycznych i edukacyjnych są przez niezależną zewnętrzną komisję oceniane stosunkowo wysoko w kwestiach merytorycznych i organizacyjnych i stosunkowo nisko w kontekście kryterium najbardziej nieostrego – kryterium strategicznego. Ocena merytoryczna i organizacyjna leżą w gestii komisji eksperckiej, ocena strategiczna należy do urzędników.
Wydarzenia kluczowe dla lokalnych społeczności, radykalnie kulturotwórcze albo – eksperymentalne, nowatorskie, wytyczające nowe ścieżki w pedagogice teatralnej – od lat coraz słabiej przebijają się do świadomości kolejnych Ministrów. Deklarowany priorytet dla wydarzeń dużych, wysokobudżetowych i ogólnopolskich, jest rażąco sprzeczny z ideą wyrównywania prędkości rozwoju prowincji i centrum.
Niejasność kryteriów strategicznych Ministra budzi niepotrzebny niepokój. Konsekwencja, z jaką Minister odmawia Teatrowi Dramatycznemu w Wałbrzychu wsparcia finansowego – rodzi podstawowe pytanie o istnienie tej oddalonej od Warszawy, ale dotąd niezłomnej enklawy twórczości i społecznego zapału. Oprócz działań otwarcie destruujących kolejne ważne sceny w Polsce, codzienna praktyka wskazuje, iż istnieje jeszcze szereg innych sposobów na mniej spektakularne paraliżowanie pracy niektórych teatrów publicznych.
Świadomi, że coraz trudniejsza sytuacja finansowa nie jest tylko naszym udziałem, tym bardziej pozwalamy sobie głośno wyrazić nasz protest.
podpisał
cały Zespół pracowników
Teatru Dramatycznego im. Jerzego Szaniawskiego
w Wałbrzychu,
67 osób
Teatr Dramatyczny w 2017 roku złożył 7 wniosków o dofinansowanie w ramach Programów MKiDN:
_TEATR I TANIEC
• 15. FANABERIE Teatralne – 1. Festiwal KANON ALTERNATYWA – Wałbrzych, 17-23 listopada 2017 – nowa formuła jedynego w mieście festiwalu teatralnego dla dorosłych – najlepsze spektakle i koncerty z całej Polski przez tydzień w Wałbrzychu;
• SCHUBERTIADA POLSKA 2017… – bezpłatne pokazy spektaklu „SCHUBERT…” dla defaworyzowanej widowni w pofabrycznych miastach Polski;
_INFRASTRUKTURA KULTURY
• TEATR NOWYCH MOŻLIWOŚCI – zakup nowoczesnych urządzeń do realizacji wydarzeń w Teatrze i działań w innych przestrzeniach, wyposażenie Teatru w sprzęt ułatwiający powszechny dostęp do kultury (poprzez umożliwienie prezentacji w plenerze, szkołach itp. oraz zakup specjalistycznych urządzeń do audiodeskrypcji i tłumaczeń symultanicznych);
_KULTURA DOSTĘPNA
• BĄDŹ EDU! 2017. Rozszerzenie Teatru – cykl bezpłatnych działań: czytań, warsztatów, spotkań autorskich, pokazów filmowych i działań edukacyjnych trwających przez
rok i współorganizowanych, m.in. z Wydawnictwami CZARNE i DWIE SIOSTRY (WNIOSEK NADAL NIE ROZPATRZONY);
_CONRAD 2017
• CONRAD/SZANIAWSKI. Rok Conradowski w Teatrze Dramatycznym w Wałbrzychu – cykl działań inspirowanych twórczością i życiem Josepha Conrada Korzeniowskiego,
w którego skład miałyby wejść, m.in. koprodukcja spektaklu „LORD JIM” z Teatrem Współczesnym w Szczecinie, Dni Dramaturgii poświęcone imigracji oraz konkurs dramaturgiczny;
_WYDARZENIA ARTYSTYCZNE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY
• NIEWIDZIALNE MIASTO. Forum Młodych – kilkumiesięczny i kompleksowy, partycypacyjny projekt skierowany do wałbrzyskiej młodzieży, którego głównym celem jest realizacja pierwszego w Wałbrzychu spektaklu Teatru Forum, opartego na pracy z tożsamością lokalną;
_EDUKACJA KULTURALNA
• WCZUJ SIĘ. PRACOWNIA EMPATII – wielopoziomowe, międzypokoleniowe działanie teatralno-badawcze, poświęcone empatii, realizowane z udziałem mieszkańców Wałbrzycha oraz cenionych w Polsce i na świecie artystów teatru, performansu, filmu, sztuk wizualnych i zakładające stworzenie wałbrzyskiego, niestandardowego kolektywu performerów,
pod egidą grupy GOB SQUAD (WNIOSEK NADAL NIE ROZPATRZONY).
