Ostatnie lata oraz obecna sytuacja sprawiła, że do wspólnoty dołączyło kilka kolejnych obszarów. Nowe gminy to: Mściwojów, Wądroże, Męcinka, Jawor i Paszowice. Do aglomeracji wróciła również gmina Radków.
Lider Aglomeracji obszarów ZIT prezydent Roman Szełemej był bardzo zadowolony z rozwoju.
- 28 gmin w Aglomeracji Wałbrzyskiej, to siła, z którą wszyscy się liczą. Wspólnie jesteśmy w stanie zdziałać więcej. Dziś zaczynamy już kolejny etap prac nad finansowaniem na lata 2021-2030. Mamy gotowe projekty, które pozwolą nam sięgnąć po bardzo duże pieniądze – cieszy się prezydent Wałbrzycha.
Burmistrz Jawora, jednego z nowych członków, mówił o swoich oczekiwaniach względem przynależności do wspólnoty.
- Pięć gmin z powiatu jaworskiego dołącza do Aglomeracji, by czerpać z jej dorobku i doświadczenia. Cieszymy się, że możemy być jej częścią, że może współpracować, że będziemy mogli realizować wspólne projekty – mówił o współpracy Emilian Bera.
Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (tzw. ZIT) to forma współpracy samorządów, współfinansowana ze środków Funduszy Europejskich. Dzięki niej samorządy mogą skuteczniej i efektywniej realizować swoje przedsięwzięcia. Dzięki dialogowi z samorządem województwa w ostatnich miesiącach gminy wypracowały nowe formy współpracy.
Od początku roku Zarząd Województwa pracuje nad kształtem instrumentów, poprzez które będzie dysponował środkami wsparcia unijnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego na lata 2021-2027. Unijna Polityka Spójności na najbliższe lata obejmuje 5 głównych celów, natomiast ZIT-y będą realizować głównie założenia ostatniego z nich, określanego jako „Europa bliżej obywateli dzięki wspieraniu zrównoważonego i zintegrowanego rozwoju obszarów miejskich, wiejskich i przybrzeżnych w ramach inicjatyw lokalnych”.
- Zintegrowane Inwestycje Terytorialne to narzędzie służące realizacji regionalnych strategii rozwoju. Dzięki niemu dbamy o zrównoważony rozwój poszczególnych obszarów Dolnego Śląska spełniając ich potrzeby – wyjaśnia marszałek Cezary Przybylski.
W obecnej perspektywie 2014-2020 w województwie dolnośląskim oprócz ZIT Aglomeracji Wałbrzyskiej funkcjonowały jeszcze ZIT wokół Wrocławskiego Obszaru Funkcjonalnego, i Aglomeracji Jeleniogórskiej. Na nową perspektywę finansową planowane jest dodatkowo utworzenie nowych ZIT:
Zachodniego Obszaru Funkcjonalnego,
Legnicko-Głogowskiego Obszaru Funkcjonalnego
Południowego Obszaru Funkcjonalnego.
Dodatkowo powstanie również Inny Instrument Terytorialny (IIT) Subregionu Wrocławskiego.
ZIT Aglomeracji Wałbrzyskiej powiększy swój dotychczasowy obszar i rozszerzy swoją działalność o dodatkowe samorządy, które wyraziły chęć i wolę współpracy. Będzie to gmina Radków oraz gminy powiatu jaworskiego: Męcinka, Jawor, Paszowice, Mściwojów i Wądroże Wielkie.
- Sposób nowego zorganizowania ZIT-ów i tzw. Innego Instrumentu Terytorialnego w perspektywie 2021-2027 to efekt współpracy i dialogu między samorządem województwa i samorządami lokalnymi. Do końca października przedstawiciele poszczególnych obszarów mają przekazać Zarządowi Województwa zarysy swoich strategii i planów działań, wraz z listą projektów planowanych do realizacji. Zachęcam do kontaktu i dialogu o formie naszej przyszłej współpracy – mówi wicemarszałek Grzegorz Macko.
W perspektywie finansowej 2021-2027 województwo dolnośląskie zostało zaklasyfikowane jako „region w okresie przejściowym”. Oznacza to, że będziemy dysponować mniejszym wsparciem unijnym. Dodatkowo dofinansowania będą na niższych niż do tej pory poziomach. Dlatego Zarząd Województwa Dolnośląskiego podjął decyzję, aby nie powierzać roli instytucji pośredniczącej poszczególnym związkom ZIT.
- Dzięki temu wprowadzimy uproszczenia administracyjne, a Regionalny Program Operacyjny będzie sprawniej zarządzany i wdrażany - dodaje wicemarszałek.
Zadaniem ZIT w perspektywie 2021-2027 będzie nie tylko realizacja partnerskich projektów zaspokajających potrzeby danego obszaru, ale także szukanie finansowania w ramach innych programów i funduszy poza Regionalnym Programem Operacyjnym.
Skład poszczególnych ZIT/IIT przedstawia się następująco:
WrOF – Wrocławski Obszar Funkcjonalny – gminy: Sobótka, Kąty Wrocławskie, Kobierzyce, Żurawina, Siechnice, Wrocław, Oborniki Śląskie, Wisznia Mała, Trzebnica, Zawonia, Długołęka, Czernica, Oława, Jelcz-Laskowice, Oleśnica, Dobroszyce, Zawonia;
LGOF – Legnicko-Głogowski Obszar Funkcjonalny – gminy powiatów: legnickiego, polkowickiego, głogowskiego, lubińskiego i górowskiego;
JOF – Jeleniogórski Obszar Funkcjonalny – gminy powiatów: lwóweckiego, jeleniogórskiego, złotoryjskiego oraz gminy Olszyna, Leśna, Świeradów Zdrój, Marciszów i Bolków;
WOF – Wałbrzyski Obszar Funkcjonalny – gminy powiatów kamiennogórskiego*, jaworskiego*, świdnickiego i wałbrzyskiego, Nowa Ruda i Radków;
Południowy Obszar Funkcjonalny – gminy powiatów: dzierżoniowskiego, kłodzkiego (bez Nowej Rudy i Radkowa) i ząbkowickiego;
Zachodni Obszar Funkcjonalny – gminy powiatów: bolesławieckiego, zgorzeleckiego, lubańskiego*;
IIT Subregionu Wrocławskiego – gminy: Cieszków, Milicz, Krośnice, Twardogóra, Międzybórz, Syców, Dziadowa Kłoda, Bierutów, Wiązów, Domaniów, Przeworno, Strzelin, Borów, Kondratowice, Jordanów Śląski, Mietków, Kostomłoty, Udanin, Środa Śląska, Malczyce, Brzeg Dolny, Wołów, Wińsko, Prusice, Żmigród;