Konkurs przebiega dwuetapowo – jednocześnie rozgrywany jest etap wojewódzki i etap miejski.
W etapie wojewódzkim zwycięskie drużyny z całego regionu wałbrzyskiego, w 4 kategoriach wiekowych (klasy 0, 1-3, 4-6, gimnazjaliści), awansują do dalszego etapu konkursu. W etapie miejskim, najlepsi uczniowie, wyłącznie ze szkół z Wałbrzycha, otrzymują nagrody prezydenta miasta oraz dyplomy za zwycięstwo w Mistrzostwach Wałbrzycha w Edukacji dla Bezpieczeństwa.
Konkurs ma charakter zawodów, w trakcie których reprezentacje szkół wykonują określone czynności i zadania, sprawdzające ich wiedzę i umiejętności z zakresu bezpiecznego postępowania w trudnych i niebezpiecznych sytuacjach. Konkurs ma charakter ruchowy i polega na tym, że na terenie hali lekkoatletycznej przy ul. Chopina tworzone są specjalne "stacje", do których grupy dzieci i młodzieży z przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjów podbiegają i odpowiadają na pytania z zakresu bezpieczeństwa oraz wykonują określone zadania (np. symulują gaszenie pożaru, udzielają pierwszej pomocy w trakcie wypadku, dzwonią do Straży Pożarnej ze zgłoszeniem pożaru itp.). Przy każdej stacji grupy oceniane są przez sędziów, którymi są pracownicy Straży Pożarnej, Policji, Straży Miejskiej i innych służb.
Konkurs "Uczę się bezpiecznie żyć" stanowi ciekawy i atrakcyjny sposób propagowania wiedzy na temat zasad bezpiecznego postępowania w trudnych i niebezpiecznych sytuacjach. Dodatkowo, przyczynia się do wspierania systemu bezpieczeństwa Wałbrzycha i województwa dolnośląskiego, poprzez nabycie przez dzieci i młodzież wiedzy oraz umiejętności pomocy sobie i innym w niebezpiecznych momentach.