Czy można całkowicie zablokować branie chwilówek lub kredytów?
Rok 2024 przyniósł stotne zmiany w procesie ubiegania się o kredyty i pożyczki. Obecnie zakończyły się już prace nad stworzeniem centralnej bazy, w której będzie możliwe tak zwane zastrzeżenie swojego PESEL-u. Obowiązek weryfikacji przez instytucje finansowe w tejże bazie wejdzie w życie już z dniem 1 czerwca.
Takie zastrzeżenie PESEL-u w żaden sposób nie wpłynie na możliwość korzystania ze świadczeń zdrowotnych czy obsługi w urzędach. Działanie ma na celu jedynie uchronienie nas przed wyłudzeniem zobowiązań finansowych wynikających z wejściem w posiadanie przez osoby nieupoważnione naszych danych z dowodu osobistego.
Jak odbywa się to w praktyce? Prosto - kiedy zastrzeżemy nasz numer PESEL, nikt nie będzie mógł zaciągnąć na nas żadnego zobowiązania, nawet my sami. Chcąc złożyć wniosek o pożyczkę czy kredyt, będziemy zmuszeni zrezygnować na ten czas z usługi zastrzegania, a po otrzymaniu pożyczki będziemy mogli ją oczywiście przywrócić. Co ważne, cała usługa jest w pełni darmowa i można skorzystać z niej online. Oto krótka instrukcja:
1. Wejdź na swój profil zaufany i kliknij przycisk ''zastrzeż PESEL'' lub ''cofnij zastrzeżenie''. Po zalogowaniu system przeniesie Cię do strony mObywatel.gov.pl.
2. Ponownie potwierdź wybór polecenia ''zastrzeż PESEL'' lub ''cofnij zastrzeżenie''.
3. Potwierdź działanie kodem otrzymanym w sms-ie.
Co ważne, chcąc cofnąć zastrzeżenie PESEL-u, na przykład na czas zaciągania kredytu hipotecznego, można ustawić w systemie datę i godzinę ponownego zastrzeżenia. Usługa zostanie wówczas przywrócona automatycznie bez konieczności kolejnego logowania się i przeprowadzania całej procedury.
Jakie są dostępne opcje zablokowania wzięcia pożyczki na czyjeś dane?
Zastrzeżenie PESEL-u to w obecnych czasach najskuteczniejsze działanie, jakie może uchronić nas przed wyłudzeniem kredytu lub pożyczki. Nie oznacza to jednak, że możemy uśpić swoją czujność. Skradzione podstępem dane osobowe służą przecież nie tylko do uzyskania pożyczki, ale także do innych nieuczciwych celów, na przykład założenia profili na portalach aukcyjnych przeznaczonych z góry do oszukańczej działalności, założenia kont bankowych, które nie wymagają naszego osobistego podpisu (na przykład Revolut), czy też kont u brokerów giełdowych, na których obroty mogłyby zrodzić obowiązek podatkowy.
Chcąc uchronić się przed wyłudzeniem kredytu, a także innym niepożądanym działaniem ze strony oszustów, należy przede wszystkim nie udostępniać nikomu obcemu swoich danych osobowych. Z sytuacjami, w których jesteśmy pytani o nasze poufne dane osobowe, spotkać się można często w rozmowach z osobami podającymi się za ankieterów, czy telemarketerów oferujących atrakcyjne abonamenty telefoniczne. Ostrożność jest tutaj kluczowa. Jedyna sytuacja, w której można podać dane osobowe, to oficjalna i formalna rozmowa z bankiem, czy urzędem, którą sami zainicjowaliśmy.
Ochronę swoich danych osobowych w internecie, zapewnisz sobie także poprzez wdrożenie regularnych praktyk zapewniających bezpieczeństwo - okresowa zmiana haseł do kont bankowych, zmiana PIN-ów do aplikacji bankowych na telefonie, ale także sprawdzanie bezpieczeństwa stron, na których udostępnia się swoje dane. Taką wiarygodną stroną jest na przykład pz.gov.pl (Profil Zaufany), czy e-pity.pl (strona do składania deklaracji rocznych).
Kolejny krok to ustawienie usługi Alerty BIK za pośrednictwem oficjalnych stron prowadzonych przez biuro. Dzięki takiemu rozwiązaniu:
• przyjdzie do Ciebie sms za każdym razem, gdy na Twoje dane zostanie złożony wniosek o kredyt lub pożyczkę, a zatem jeszcze zanim pieniądze zostaną wypłacone oszustowi. Usługa ma zastosowanie także gdy ktoś będzie próbował podpisać na Twoje dane umowę o świadczenie usług telefonicznych;
• otrzymasz informację o próbie zrobienia na Twoje dane zakupów z odroczoną płatnością (na przykład PayPo);
• zostaniesz poinformowany sms-owo, gdy do Biura Informacji Kredytowej wpłynie jakakolwiek adnotacja o zaległości w spłacie zobowiązania lub poręczonego przez Ciebie kredytu.
Jeśli jakiś czas temu zagubiłeś swój dokument tożsamości i masz podejrzenia, że mógł trafić on w niepowołane ręce, warto skorzystać z takiej usługi. Pozwoli to zweryfikować, czy na Twoim koncie znajdują się jakieś aktywne zobowiązania pożyczkowe, z którymi nie masz nic wspólnego. Cena pakietu alertów zaczyna się już od 42 zł rocznie, a więc jest to dość tani sposób na to, aby uchronić się przed działaniami oszustów.
Biuro Informacji Kredytowej udostępnia także usługę zastrzeżenia kredytowego. Czym jest takie zastrzeżenie kredytowe? Wystarczy, że wcześniej poinformujesz banki i instytucje pozabankowe, że nie wyrażasz zgody aby, na Twoje dane były udzielane zobowiązania finansowe. Możesz wówczas pokrzyżować przestępcze plany osoby wyłudzającej.
Gdy z użyciem Twoich danych, zostanie złożony wniosek o kredyt lub pożyczkę, instytucja finansowa będzie musiała sprawdzić w bazie BIK status Twojego zastrzeżenia (pod warunkiem że ta instytucja korzysta z systemu zastrzeżenia kredytowego). Jeśli bank lub firma otrzyma informację zwrotną o włączonym zastrzeżeniu, nie udzieli wówczas finansowania.
Jak sprawdzić, czy ktoś wziął kredyt lub chwilówkę na moje dane?
Każda porównywarka chwilówek zawiera aż kilkadziesiąt ofert chwilówek. Nie wszystkie firmy podchodzą do weryfikacji tożsamości klienta tak jak byśmy tego oczekiwali. Z tego powodu rodzi się problem z padnięciem ofiarą wyłudzenia chwilówki na czyjeś dane. Gdy, masz podejrzenia, że coś takiego mogło się stać w Twojej sytuacji. Najpewniejszym sposobem na sprawdzenie, czy miało miejsce wyłudzenie kredytu lub pożyczki na nasze dane, jest wykupienie alertów BIK. Dzięki temu rozwiązaniu zawsze, gdy ktoś będzie próbował złożyć wniosek pożyczkowy z wykorzystaniem naszych danych, otrzymamy informację w formie SMS-owej. W bazie BIK możemy zweryfikować również czy nie doszło już przypadkiem do zawarcia umów w naszym imieniu oraz, czy nie posiadamy przeterminowanych zadłużeń wynikających z wyłudzeń. Baza przetwarza także informacje o tym, kto pytał o nasze dane i kto je weryfikował. Co ważne, alerty działają przez 24 godziny, przez 7 dni w tygodniu. Cały system stałe monitoruje wszystkie poczynania, jakie odbywają się pod naszym adresem.
Ważnych informacji dostarczą nam także inne rejestry dłużników - ERIF, BIG Info Monitor, czy KRD (Krajowy Rejestr Długów).
Co zrobić, gdy jednak ktoś wziął na mnie kredyt lub chwilówkę?
Jeśli nawet pomimo zachowania wszelkich środków ostrożności, doszło już do wyłudzenia kredytu lub chwilówki na nasze dane, nie należy się załamywać, ani tym bardziej czekać na rozwój sytuacji z założonymi rękami. W tego typu tarapatach liczy się odpowiednie działanie oraz czas.
1. Po pierwsze, zastrzeż swoje dokumentyZastrzeżenie dokumentów to bardzo ważny krok prewencyjny na wypadek, gdyby oszust miał dalsze plany dotyczące posługiwania się naszymi danymi w celu składania kolejnych wniosków pożyczkowych. Nie chcemy przecież mieć na swoim koncie kilku spraw jednocześnie, gdyż przyniosłoby to sporą dawkę stresu. Zastrzec dowód osobisty można na kilka sposobów – w placówce banku, w bankowości internetowej, na swoim Profilu Zaufanym na stronie pz.gov.pl, na komisariacie policji lub bezpośrednio w Urzędzie Miasta. Dokumenty zastrzeżone automatycznie stracą swoją ważność i nikt nie będzie się już mógł nimi posłużyć.
2. Po drugie, zgłoś sprawę organom ściganiaWyłudzenie pożyczki lub kredytu na cudze dane to bez wątpienia przestępstwo, dlatego należy zgłosić się po pomoc do organów ścigania. Podczas wizyty na komisariacie policji, zostaniemy poddani przesłuchaniu w charakterze pokrzywdzonego. Cały przebieg zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa i jego treść musi zostać spisana na oficjalnym dokumencie i opatrzona policyjną pieczęcią.
3. Po trzecie, skontaktuj się z firmą pożyczkowąKontakt z firmą pożyczkową to niezbędny krok umożliwiający powstrzymanie dalszych działań windykacyjnych w naszym kierunku. Dane firmy, która dochodzi swojego roszczenia, znajdziemy w korespondencji listowej, o ile została do nas wysłana. Jeśli o zadłużeniu dowiedzieliśmy się ze swojego konta na stronie Biura Informacji Kredytowej, również znajdziemy tam pełną nazwę i adres wierzyciela. Wykonując telefon na infolinię, należy przedstawić okoliczności, w jakich dowiedziano się o zadłużeniu, a także poinformować o wizycie na policji w celu zgłoszenia wyłudzenia pożyczki i o zastrzeżeniu dokumentów. Konieczne będzie także przesłanie firmie potwierdzenia tych działań, najczęściej w formie mailowej. Wybrane instytucje finansowe potrafią dodatkowo skutecznie pokierować osoby poszkodowane w dochodzeniu swoich praw.
4. Po czwarte odpowiadaj na korespondencję sądowąCzasem może zdarzyć się tak, że o pożyczce dowiemy się wówczas, gdy znajdzie się ona już na etapie sądowym. Nie oznacza to od razu scenariusza egzekucji komorniczej i utraty pieniędzy. Od nakazu zapłaty przysługuje nam sprzeciw. Na jego złożenie mamy 14 dni od czasu dostarczenia przesyłki pod adres zamieszkania i należy bez wątpienia z tego prawa skorzystać. Sprzeciw to praktycznie jedyna szansa na to, aby wyjaśnić sądowi sytuację, do jakiej doszło, jeszcze zanim opatrzy on wyrok klauzulą wykonalności.
Podsumowanie
Jeśli padniesz ofiarą przestępców i na Twoje dane osobowe zaciągnięta zostanie pożyczka, nie zwlekaj z podjęciem stosownych kroków. Firma pożyczkowa udostępniła przecież swoje środki i z pewnością będzie chciała dążyć do ich odzyskania. Tylko odpowiednie działanie pozwoli powstrzymać całą procedurę zmierzającą w efekcie do doprowadzenia do egzekucji komorniczej.
Jeśli chodzi natomiast o prewencję, najlepszym sposobem będzie wykorzystanie większości, a najlepiej wszystkich możliwości, o jakich wspomnieliśmy. Ostrożność, zwłaszcza w sieci jest ważna, jednak w dobie dzisiejszej technologii ciężko jest się bezwzględnie uchronić przed oszustami. Korzystanie z dostępnych oficjalnych rozwiązań przyniesie w tym przypadku większą skuteczność.
