Fotografie księżniczki Sophie Rumuńskiej to wizualna celebracja pejzażu, dziedzictwa kulturowego i wiejskiego środowiska Rumunii. Międzynarodowe wystawy, jak ta w Wałbrzyskiej Galerii Sztuki BWA w Zamku Książ w Wałbrzychu, mają na celu podkreślenie bogatej i zróżnicowanej historii Rumunii, zaprezentowanie wielu znanych i mniej znanych „skarbów rumuńskich”. Przede wszystkim jednak ukazują światu oblicza ich mieszkańców z najróżniejszych ścieżek życia. Księżniczce Sophie udało się uwiecznić na fotografii duchowość i życie religijne Rumunów w ich tradycyjnej formie i autentycznej pasji.
Projekty fotograficzne księżniczki Sophie są przykładem stałego zaangażowania rodziny królewskiej Rumunii w celebrowanie piękna kraju, jego wyjątkowych atutów i wielkiego potencjału rozwojowego. Należy je rozumieć jako uzupełnienie pracy, którą rodzina królewska wykonuje na rzecz ochrony środowiska, a także świadomości i promocji bogatego dziedzictwa kulturowego Rumunii. Kuratorem wystawy Rumuńska podróż jest pracujący na co dzień w Zamku Książ w Wałbrzychu, prezes Fundacji Księżnej Daisy von Pless, Mateusz Mykytyszyn.
- Mój kraj, Rumunia, ma jedne z najbardziej niezwykłych obszarów wiejskich i dziedzictwa kulturowego w Europie. Od magii Karpat po faliste wzgórza Maramures z ich charakterystycznymi domostwami, po dziewiczy splendor delty Dunaju, krajobrazy rumuńskiej wsi i lasów oferują wspaniały spektakl i świadczą o niezmienionym stylu życia od wieków, w najbardziej odległych miejscach.
Istnieją u nas również liczne zabytki kultury, takie jak pochodzące ze średniowiecza, klasztory i zamki. Najważniejsze jest jednak bogactwo ludzkie, które w równym stopniu świadczy o pięknie rumuńskiego krajobrazu, jego kulturze i historii.
W ciągu ostatnich 150 lat członkowie mojej rodziny, zwłaszcza kobiety, wnieśli ogromny wkład w sztukę rumuńską, nie tylko jako mecenasi, ale także jako artyści. Swoją pracą przyczyniam się do kontynuacji tej rodzinnej tradycji zarówno w Rumunii, jak i za granicą.
HRH Princess Sophie of Romania
Jej Królewska Wysokość, księżniczka Sophie Rumuńska Księżniczka Sophie jest czwartą córką króla Michała i królowej Anny. Urodziła się 29 października 1957 roku się w królewskiej rezydencji Tatoi w Grecji. Przez większość swojego życia mieszkała w Szwajcarii, Stanach Zjednoczonych i Francji. W Rumunii zamieszkała na stałe w 2018 roku.
Księżniczka studiowała w Szwajcarii i Wielkiej Brytanii, a następnie kontynuowała naukę na Uniwersytecie Północnej Karoliny w Stanach Zjednoczonych, studiując sztuki piękne i fotografię. Później uczęszczała do Corcoran School of the Arts and Design w Waszyngtonie, gdzie studiowała projektowanie graficzne i fotografię. Wydarzenia w Rumunii w grudniu 1989 roku diametralnie zmieniły jej życie. Przerwała studia i wróciła do rodzinnego domu w Szwajcarii, aby pomóc ojcu. Wraz ze swoją siostrą, ówczesną księżniczką Margaretą, która później została suwerenem królewskiego rodu Rumunii i strażniczką korony rumuńskiej, odegrała ważną rolę w konsolidacji jego kancelarii.
W styczniu 1990 roku Księżniczka Sofia i Księżniczka Margareta przybyły po raz pierwszy na rumuńską ziemię. Odkryły społeczeństwo głęboko naznaczone okresem komunistycznym. Fundacja Księżniczki Margarety z Rumunii, obecnie zwana Fundatia Regala Margareta a României, została ustanowionea w celu wspierania zrównoważonych projektów w dziedzinie edukacji, rozwoju społeczeństwa obywatelskiego i kultury, które przyczyniają się do duchowej i społecznej odnowy Rumunii.
Przez kilka następnych lat Księżniczka Sofia odgrywała kluczową rolę jako wiceprezes Fundacji, realizując liczne projekty. W Stanach Zjednoczonych organizowała zbiórki funduszy oraz pomoc humanitarną dla swojej ojczyzny. Księżniczka przyczyniła się również do promowania działalności Fundacji na arenie międzynarodowej. W 1995 roku wydała w Bukareszcie książkę z opowiadaniami dla dzieci, ilustrowaną przez młodych rumuńskich artystów, a dochód przekazała Fundacji na projekty mające na celu wspieranie chorych i upośledzonych dzieci.
Jej Królewska Wysokość jest rozwiedziona i ma jedno dziecko. Jej córka Elisabeta-Maria, urodziła się we Francji w 1999 roku. Do niedawna obie mieszkały w Bretanii, gdzie księżniczka Sophie kontynuowała twórczość fotograficzną i regularnie wystawiała swoje prace we Francji i poza nią. Dziś księżniczka jest uznawana za cenionego fotografa na całym świecie. Jest laureatką nagrody Kotinos International „Award of Excellence in Photography 2018” we współpracy z „Filanthropy International Organization”, członkiem Organizacji Narodów Zjednoczonych i „Sane International Organization”. W 2017 roku w Bukareszcie ukazała się seria pocztówek z jej zdjęciami, w tym samym roku miała też swoje pierwsze wystawy w Rumunii. W 2018 roku księżniczka Sophie zamieszkała na stałe w Rumunii, gdzie wykonuje zawód fotografa, a także pełni aktywną i publiczną rolę jako członek rodziny królewskiej oficjalnie uznawanej przez kolejne rumuńskie rządy za część szeroko pojętych struktur państwowych. Członkowie rodziny królewskiej posiadają paszporty dyplomatyczne, reprezentują Rumunię na arenie europejskiej, a o kraju tym mówi się i pisze, jako o pierwszej „koronowanej republice”.
Księżniczka Sophie w ostatnich latach już dwukrotnie gościła w Wałbrzychu. W 2018 roku wybrała Zamek Książ na wakacyjny pobyt podczas europejskiej podróży śladami swojej słynnej prababki, legendarnej królowej Marii Rumuńskiej (1875-1938). Monarchini, podobnie jak księżna Daisy byłą Angielką z pochodzenia (córką ówczesnego księcia Edynburga i wnuczką królowej Wiktorii). W 1906 roku przebywała w gościnie u książąt von Pless w Książu, a relację z tej wizyty zawarła w wydanej w 1931 roku autobiografii. Przyjacielskie relacje Hochbergów z Książa i rumuńskiej rodziny królewskiej zaowocowały nawet w 1930 roku krótkotrwałymi zaręczynami średniego syna Daisy i Jana Henryka XV, hrabiego Aleksandra von Hochberga z najmłodszą córką królewską, księżniczką Ileaną.
Księżniczka powróciła do Książa na początku marca 2020 roku jako darczyńca i gość honorowy Gali Ambasadorów Wałbrzycha. Wystawa w Wałbrzyskiej Galerii Sztuki BWA w Zamku Książ w Wałbrzychu, którą Sophie Rumuńska otworzy osobiście 4 września, jest pierwszą prezentacją jej fotografii w Polsce.
Polsko-rumuńskie epizody historyczne:
-Józef Piłsudski był zaprzyjaźniony z rumuńską rodziną królewską, bywał w tym kraju na długich wakacjach i cztery razy w czasie wizyt oficjalnych (1922, 1928, 1931, 1932).
- W 1921 roku zawarto „Konwencję o przymierzu odpornym między Rzeczpospolitą Polską a Królestwem Rumunii”. Militarny sojusz z Warszawą stanowił zaporę przeciw imperializmowi Związku Radzieckiego. Składał się on z jawnej umowy politycznej i tajnej konwencji wojskowej. Sojusz z Rumunią traktowana był przez Marszałka jako ważny element polskiej polityki zagranicznej.
- Wizyta Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego w Rumunii podjęta we wrześniu 1922 r. w istotny sposób przyczyniła się do zacieśnienia sojuszu między obu państwami zawartego w marcu 1921 r. Doprowadziła przede wszystkim do podpisania nowej konwencji wojskowej, eliminującej mankamenty konwencji podpisanej w 1921 r. Do pozytywnych rezultatów wizyty należy również zaliczyć działania dyplomacji rumuńskiej wobec Francji, Wielkiej Brytanii i Włoch popierające dążenia Polski do uznania przez te państwa przynależności do RP Galicji Wschodniej.
-21.06.1923 r. Prezydent RP Stanisław Wojciechowski nadał Jego Królewskiej Mości Ferdynandowi I królowi Rumunii Krzyż Wielki Orderu Virtuti Militari. W związku z tym królewska para odbyła sześciodniową oficjalną wizytę w Polsce. Para przyjechała do Polski 23.06. W niedzielę 24.06 o godzinie 10:30 na Dworcu Wiedeńskim w Warszawie nastąpiło oficjalne przywitanie Pary Królewskiej przez Prezydenta RP z małżonką. Następnie odbył się przejazd ulicami Warszawy do Łazienek, gdzie Para Królewska wzięła udział w Mszy Świętej.
- Marszałek Piłsudski był człowiekiem obdarzonym niezwykłą charyzmą, - cechą osobowości, która sprawiała, że w jego obecności każdy, nawet wysoko postawiony czuł respekt. Jedno z takich spotkań, wspomina Mikołaj, syn Ferdynanda króla Rumunii. - "Miałem wrażenie, że ojciec mój ma zamiar przyjąć swego gościa serdecznie, ale z pewną nonszalancją. Pomimo wszystko Naczelnik Państwa to nie król [...]. Po chwili ukazał się [Piłsudski] lekko pochylony naprzód i patrzył na naszą grupę. Potem wolno, bardzo wolno zaczął schodzić. Spojrzałem na swego ojca i nie zapomnę nigdy: skonstatowałem, że zanim Piłsudski zdążył wejść, ojciec mój rzucił papierosa i stanął na baczność".
-Piłsudski przybył do Konstancy w nocy 13 kwietnia 1932 roku. Na Marszałka oczekiwali poseł Jan Szembek, attaché wojskowy kapitan Jan Derecki oraz radca Tadeusz Kobylański wraz z przedstawicielami władz rumuńskich. Następnie koleją udano się do Bukaresztu, gdzie spotkał się z królem Karolem II oraz wizytował rumuński pułk piechoty jego imienia stacjonujący w miejscowości Falticeni. Wizyta w Rumunii zakończyła się 20 kwietnia. Dwa dni później Piłsudski przybył do Warszawy, kończąc tym samym swoją ostatnią podróż zagraniczną w życiu.
-W sobotę, 27 października 2012 r. w parku im. Iona Voicu w centrum Bukaresztu miało miejsce uroczyste odsłonięcie pamiątkowej tablicy – pomnika, upamiętniającego postać Marszałka Józefa Piłsudskiego i jego wizyt w stolicy Rumunii w okresie międzywojennym.
Opr. Mateusz Mykytyszyn – kurator wystawy „Rumuńska podróż”
