Odległość drogowa 669 km, czas przejazdu 6 h 12 min. Tyle dzieli dwa miasta Wałbrzych i Chełm. To co je łączy to wspólna podróż włodarzy, identyfikowanych z dwoma przeciwstawnymi biegunami politycznymi (Roman Szełemej – PO, Jakub Banaszek - PiS), do Warszawy w poszukiwaniu ratunku finansowego w perspektywie utrzymania wodorowego transportu publicznego.
Wodorowce…
Wałbrzych dokonał zakupu 20 autobusów napędzanych wodorem, z tego 14 już miastu dostarczono, z otwartą opcją zakupu kolejnych 25 sztuk pojazdów tego typu od firmy Solaris. Chełm natomiast zamówił 26 autobusów z dostawą w 2025r. marki NesoBus od PAK-PCE Polski Autobus Wodorowy Sp. z o.o., która podobnie jak PAK-PCE Stacje H2 Sp. z o.o. jest częścią "imperium" Zygmunta Solorza.
6 listopada 2024r. Chełmskie Linie Autobusowe podpisały umowę na dostawy paliwa wodorowego z firmą PAK-PCE Stacje H2 Sp. z o.o., która ma obowiązywać przez 6 lat – od 16.04.2025r. do 15.04.2031r. Przy cenie jednostkowej wynoszącej 68,90 zł netto za kilogram (84 zł brutto).
Wałbrzych, mając już na stanie od kilku miesięcy pojazdy wodorowe, przeprowadził postępowanie przetargowe na dostawę paliwa. 31 stycznia 2025r. z informacji z otwarcia ofert wynikło, że zgłosił się tylko Orlen S.A. z ceną około 79 zł brutto za kg paliwa wodorowego. Miasto unieważniło postępowanie przetargowe ze względu na „zaskakująco wysoką cenę nośnika energii”.
Oba miasta stacje wodorowe mają w fazie budowy.
Ceny biletów…
29 lipca 2021r. Rada Miasta Chełm podjęła uchwałę w sprawie wprowadzenia na terenie miasta bezpłatnej komunikacji miejskiej. Prezydent Jakub Banaszek zapowiedział również, że zielona rewolucja transportowa nie zmieni przyjętej polityki w stosunku do pokrywania przez miasto kosztów transportu publicznego – organizowanego i prowadzonego przez spółkę miejską.
Prezydent Roman Szełemej nie chce ujawnić społeczeństwu za jaką kwotę obecnie kupowany jest kg wodoru (i w jakiej procedurze?) wykorzystywany do napędzenia kilku (z 14 posiadanych) autobusów „testujących” trasy miejskie. Natomiast wiadomo, że w budżecie 2025r. zaplanowano 1,5 mln zł na zakup kasowników do autobusów. Cena biletów na pewno nie pozostaną na dotychczasowym poziomie ze względu na istotny wzrost kosztów transportu publicznego w gminie i powiecie. Faktem jest również, że ościenne gminy będą musiały również zrewidować swoje budżety i partycypować w większym stopniu w utrzymaniu ekologicznego transportu – zakupionego przez włodarza Wałbrzycha. Należy się spodziewać, że wypadki z organizacją referendów odwołujących poszczególnych burmistrzów gmin powiatu staną się narzędziem skutecznego podporzadkowania wyrywnego samorządowca. Czy Jedlina-Zdrój będzie pierwszym i ostatnim kozłem ofiarnym, czas jeszcze pokaże.
Zajezdnia autobusowa
Miasto Chełm otrzymało dotację w kwocie 44 mln zł na modernizację istniejącej zajezdni autobusowej oraz infrastruktury towarzyszącej transportowi lokalnemu. Chełmskie Linie Autobusowe nie podzieliły losu wałbrzyskich przedsiębiorstw odpowiedzialnych za transport miejski, co w ich przypadku skutkowało likwidacją i wyprzedażą nieruchomości – majątku. Dlatego też Wałbrzych bardzo liczy na pozyskanie 60 mln zł i uzależnia budowę zajezdni dla „autobusów wodorowych” wyłącznie od tych zewnętrznych środków. Należy podkreślić, że już w sierpniu 2024r. prezydent Chełma wiedział, że koszt samej modernizacji zajezdni wyniesie 29 mln zł, a inwestycja zostanie ukończona 31 marca 2026r. zgodnie z umową z wybranym kontrahentem. Czyli całą procedurę rozpoczął zanim jeszcze miał gwarancję otrzymania „dotacji”. Miasto o zdrowych fundamentach stać na tego typu strategię. Z kolei dla Wałbrzycha takie działanie byłoby nie lada wyzwaniem i ryzykiem.
Sportowa rywalizacja?
Lubelskie Centrum Piłki Nożnej zostanie utworzone w ramach inwestycji miejskiej o wartości 96 mln zł. Nowa infrastruktura sportowa będzie w swoim zasobie posiadała stadion piłkarski spełniający ekstraklasowe standardy. Ministerstwo Sportu i Turystyki przekazało dotację w wysokości 50% wartości inwestycji. O drugą część finansowania inwestycji „prezydent Chełma” musiał sam się zatroszczyć.
„Wałbrzyszanie” otrzymali z wielu różnych źródeł transze środków finansowych, które w 100% miały pokryć budowę miejskiego stadionu, którego szacunkowa wartość wyniesie około 54 mln zł. Prezydent Wałbrzycha zadbał o to, aby mieszkańcy otrzymali stadion spełniający wymogi maksymalnie III ligi rozgrywek, ale za to z bieżnią – na której poza szkolnymi zawodami niczego innego nie zobaczy „świat lekkoatletyki”.
Jak widać „Wałbrzych” i jego prezydent, mają jedną wydeptaną ścieżkę - „Jak dacie to zrobimy lub też kupimy. Natomiast bądźcie pewni, że z własnej kieszeni w żaden sposób się nie dorzucimy i tym bardziej sprawy, ani skutków własnego postępowania nie przemyślimy”.
Podatki i opłaty
Podatki od nieruchomości na 2025r. Chełm ustalił na 0,72 zł za m kw. mieszkaniowej powierzchni i 22 zł dla działalności gospodarczej. W Wałbrzychu odpowiednio 1,19 zł i 34 zł. Wywóz śmieci w Chełmie to 19 zł/osobę a w Wałbrzychu 38 zł/osobę. Woda i ścieki 11,93 zł za m3, a w Wałbrzychu 23,27 zł … Można? Oczywiście, że można, ale trzeba wówczas myśleć nie o sobie, ale o społeczności zamieszkującej miasto.
Finanse i strategia
Chełm na koniec 2024r. miał zadłużenie na poziomie 157 mln zł. Wałbrzych 820 mln zł (nie licząc skrzętnie pochowanych wyników spółek miejskich, czy też różnorakich związków gminnych – zadłużonych po uszy, ale do których prezydent Szełemej się nie przyznaje – mówa tu np. o „wodociągach”, czy też przegranych procesach sądowych i konieczności wypłaty zasądzonych kwot. Chełm na obsługę długu (2023-2025) wyda łącznie 36 mln zł. Wałbrzych na „tę przyjemność” przeznaczy 185 ml zł. Obsługa długu to tylko odsetki od zaciągniętych zobowiązań, a gdzie „miejsce” na spłatę i redukcję zadłużenia? Plan prezydenta Szełemeja na koniec roku 2025 to kolejny wzrost zadłużenia do ponad 900 mln zł (tylko samo miasto, a reszta instytucji…?).
97 mln zł Chełm otrzymał na 26 autobusów „wodorowych”. Wałbrzych w 2022r. na 20 autobusów otrzymał 58 mln zł dotacji i 7 mln zł niskooprocentowanej pożyczki – przy całkowitym koszcie przedsięwzięcia 80 mln zł. Natomiast w styczniu 2025 przyznano miastu 40 mln zł dotacji na zakup kolejnych 14 wozów – przy całkowitym koszcie przedsięwzięcia 56 mln zł.
Wałbrzyszanie staną się mistrzami w „kategorii wodorowej”. Do końca 2025r. będą posiadali 34 autobusy wodorowe i jedną stację tankowania tego paliwa. Oczywiście jak na razie bez kontraktu na dostawę wodoru … - nawet tego „czarnego/szarego”, na co z całą pewnością przymknie już oko włodarz wałbrzyski.
Czarny/szary wodór – to ten pozyskany z paliw kopalnych … i gdzie tu sens, logika i rachunek ekonomiczny? Sadystyczny uśmiech z billboardu pozostanie w pamięci mieszkańców na lata.
Tomasz Maciejowski
