Według danych GUS w 2018 r. w całej Polsce zgłoszone zostały 84 304 osoby poszkodowane w wypadkach przy pracy. Ten wynik jest lepszy niż w 2017 r. o 4,6 proc. Znacznie mniej było też w 2018 r. wypadków tragicznych. Śmierć w czasie pracy poniosło 209 osób – o 22,3 proc. mniej niż rok wcześniej. Najwięcej w budownictwie , przetwórstwie przemysłowym, transporcie i górnictwie.
Jednorazowe odszkodowania, zasiłki chorobowe oraz świadczenie rehabilitacyjne to najczęstsze świadczenia wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych poszkodowanym w wypadkach przy pracy lub członkom ich rodzin.
Jednorazowe odszkodowanie wypłacane jest osobom, które są objęte ubezpieczeniem wypadkowym i doznały stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Odszkodowanie to przysługuje również uprawnionym członkom rodziny osoby zmarłej wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Wysokość jednorazowego odszkodowania zmienia się, co roku i jest uzależniona od tego, w jakiej wysokości zostanie ustalony procentowy uszczerbek na zdrowiu. Stopień tego uszczerbku oraz jego związek z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową ocenia lekarz orzecznik ZUS lub komisja lekarska ZUS, (jeśli wpłynie sprzeciw lub prezes ZUS zgłosi zarzut wadliwości orzeczenia), po zakończeniu leczenia lub rehabilitacji. Wysokość jednorazowego odszkodowania to 20 proc. przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.
- Warunkiem otrzymania odszkodowania jest stały uszczerbek na zdrowiu, czyli takie naruszenie sprawności naszego organizmu, które powoduje upośledzenie jego czynności i nie rokuje poprawy - mówi Iwona Kowalska-Matis Regionalny Rzecznik Prasowy ZUS na Dolnym Śląsku. - Odszkodowanie przysługuje również osobie poszkodowanej w wypadku przy pracy w wyniku długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, czyli naruszenia sprawności organizmu na więcej niż 6 miesięcy, ale są szanse na poprawę - dodaje.
Odszkodowanie nie zostanie wypłacone, jeżeli wyłączną przyczyną wypadku było udowodnione naruszenie przez pracownika przepisów bhp, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa albo, gdy w czasie wypadku był nietrzeźwy, pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych.
- Drugim powodem odmowy wypłaty jest zadłużenie w ZUS, czyli jeśli w dniu złożenia wniosku o przyznanie odszkodowania osoba poszkodowana ma zaległości w płaceniu składek – uprzedza Iwona Kowalska-Matis. - Zadłużenie z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne musi zostać w całości spłacone najpóźniej w ciągu 6 miesięcy od dnia wypadku lub od dnia złożenia wniosku o przyznanie jednorazowego odszkodowania z tytułu choroby zawodowej inaczej przedawni się roszczenie o odszkodowanie - dodaje.
Poza jednorazowym odszkodowaniem pracownik, który miał wypadek korzysta z zasiłku chorobowego a po zakończeniu zwolnienia może kontynuować rehabilitację nawet przez 12 miesięcy korzystając ze świadczenia rehabilitacyjnego
Od kwietnia wzrosły kwoty jednorazowych odszkodowań:
917 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu;
• 917 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, z tytułu zwiększenia tego uszczerbku, co najmniej o 10 punktów procentowych;
• 16 048 zł z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji ubezpieczonego;
• 16 048 zł z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji wskutek pogorszenia się stanu zdrowia rencisty;
• 82 531 zł, gdy do jednorazowego odszkodowania uprawniony jest małżonek lub dziecko zmarłego ubezpieczonego lub rencisty;
• 41 265 zł, gdy do jednorazowego odszkodowania uprawniony jest członek rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty inny niż małżonek lub dziecko;
• 82 531 zł, gdy do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są równocześnie małżonek
i jedno lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty oraz 16 048 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na każde z tych dzieci;
• 82 531 zł, gdy do jednorazowego odszkodowania uprawnionych jest równocześnie dwoje lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty oraz 16 048 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na drugie i każde następne dziecko;
• 16 048 zł, gdy obok małżonka lub dzieci do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są równocześnie inni członkowie rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty; każdemu
z nich przysługuje ta kwota, niezależnie od odszkodowania przysługującego małżonkowi lub dzieciom;
• 41 265 zł, gdy do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są tylko członkowie rodziny inni niż małżonek lub dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty oraz 16 048 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na drugiego i każdego następnego uprawnionego.
Jakie dokumenty trzeba złożyć do ZUS?
• Wniosek o jednorazowe odszkodowanie,
• Zaświadczenie o stanie zdrowia OL-9 zawierające m.in. informacje o zakończonym procesie leczenia i rehabilitacji, wystawione nie wcześniej niż na miesiąc przed złożeniem wniosku oraz ewentualnie dokumentacja medyczna,
• Protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy sporządzony przez pracodawcę lub karta wypadku,
• Prawomocny wyrok sądu pracy,
• Decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej wydana przez państwowego inspektora sanitarnego.
