Różycki - Proto - Brahms

Wykonawcy

Aleksandra Jaworska kontrabas

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Dolnośląskiej

Jan Miłosz Zarzycki dyrygent

Program

Ludomir Różycki Scherzo symfoniczne „Stańczyk” op. 1

Frank Proto Fantazja na tematy z opery „Carmen”

Johannes Brahms II Symfonia D-dur op. 73

Opis koncertu

Scherzo symfoniczne „Stańczyk” op. 1 to utwór, którym dwudziestojednoletni wówczas Ludomir Różycki zadebiutował jako kompozytor na estradzie Filharmonii Warszawskiej (obecnej Filharmonii Narodowej). Już sama forma dzieła – scherzo – sugeruje, iż inspiracją dla artysty był obraz Jana Matejki przedstawiający błazna głęboko zatroskanego o losy ojczyzny. Kompozycja wyróżnia się barwną instrumentacją i urozmaiconą dynamiką. Urodzony w 1941 roku amerykański kompozytor Frank Proto należy do najefektowniejszych twórców muzyki kontrabasowej XX wieku. Jest autorem przeszło 30 utworów (zespołowych i solowych) na ten najniżej brzmiący instrument smyczkowy. Wśród nich odnajdziemy Fantazję na tematy z opery „Carmen”, którą również usłyszymy tego wieczoru. Sam Proto grę na instrumencie studiował w Manhattan School of Music pod kierunkiem Freda Zimmermanna i Davida Waltera. I choć nigdy nie zdobył wykształcenia w zakresie kompozycji, to jego dzieła są cenione przez współczesnych kontrabasistów, którzy bardzo chętnie po nie sięgają. Punktem kulminacyjnym wieczoru będzie II Symfonia D-dur op. 73 Johannesa Brahmsa, o której austriacki krytyk muzyczny Eduard Hanslick po premierze napisał: „Wielka nowoczesność, bezdyskusyjny sukces”. Dzieło powstało w zaledwie trzy miesiące podczas wakacji, które kompozytor spędzał w austriackim Pörtschach latem 1877 roku. I rzeczywiście, szerokim strumieniem z II Symfonii wybrzmiewają echa bliskiego kontaktu z przyrodą i beztroskiego nastroju wsi. Utwór składa się z czterech części, a w każdej znajdziemy zgoła odmienne cechy: pierwsza jest radosna i pogodna, druga – refleksyjna, w trzeciej prosty motyw ludowy przeplata się z żartobliwym scherzo, by w czwartej części ponownie zagościł wesoły, momentami nawet nieco hałaśliwy nastrój.